تجهیزات و ماشین آلات کشاورزی: انواع علفزن
نویسنده: مهناز زهیری
مقدمه
برای داشتن محیطی سالم برای رشد گیاهان در زمین کشاورزی یا باغات درختان میوه باید علفهای هرز آنرا کنترل کنید، همچنین درختان را در جهت افزایش تولید محصولات به طور استاندارد هرس و اصلاح کنید. برای این منظور بسیاری از ابزار و ماشین آلات کشاورزی از جمله علفزنها ساخته و طراحی شده اند، که استفاده از آنها امروزه بسیار لازم و ضروری است. از این ابزار برای هرس چمنها نیز استفاده میشود (۱).
علفزن و سیستم کار آن
علفزن یکی از تجهیزات و ابزارآلات کشاورزی است که برای اصلاح و هرس کردن چمن، هرس کردن درختان و حذف علفهای هرز استفاده میشود. بخشهای اصلی علفزنها شامل موتور بنزینی یا برقی، دسته نگهدارنده، تیغه های دوکاره و چندکاره و … میباشد. بسته به مساحت و هدف موردنظر برای انجام عملیات علفزنی میتوان از علفزنهای مختلف استفاده کرد.
کاربرد علفزن
حذف علفهای هرز
هرس کردن چمن
هرس کردن درختان مختلف
تمیز کردن برگهای اطراف حیاط
مزایای استفاده از علفزن
افزایش دقت در حذف علفهای هرز و هرس کردن درختان
افزایش سرعت در حذف علفهای هرز و هرس کردن درختان
افزایش راندمان کار کشاورزان
راحت بودن انجام عملیات علفزنی
آسان حمل شدن ابزارهای علفزنی
انواع علفزن
علفزن دستی
این نوع علفزنها ساختار ساده ای دارند و برای کارهای آسانتر مانند کوتاه کردن چمن در مساحت کم و علفهای هرز باغچه استفاده میشوند. کنترل کردن سرعت عملکرد این علفزنها بر عهده ی شخصی است که با آن کار میکند.
علفزن شارژری
این نوع علفزن با استفاده از نیروی برق کار میکند و تولید صدای آهسته‌ای دارند که این مورد باعث محبوبیت آنها میشود. این علفزنها کارایی راحتری نسبت به سایر علفزنها دارند. این نوع علفزنها برخی با برق و برخی با باتری نیز کار میکنند. عیب بزرگ علفزنهایی که با باتری کار میکنند، اینست که ممکن است در جایی که کار شما هنوز تمام نشده باتری تمام شود و کارتان نیمه تمام باقی بماند.
علفزن موتوری یا ماشینی
این نوع علفزن با نیروی محرک موتور، بنزین و روغن کار میکند. این ابزارها برای مساحتهای بیشتر از ۲۰۰ مترمربع مورد استفاده قرار میگیرند. ساختار این علفزنها به این صورت است که دارای یک کابین کوچک است که سرنشین با قرار گرفتن روی صندلی آن هدایت و کنترل آن را به دست میگیرد و عملیات علفزنی را انجام میدهد. این علفزنها را از لحاظ کارکرد به دو دسته تقسیم میکنند، که شامل علفزن دوزمانه و علفزن چهار زمانه میباشد، و از لحاظ ساختاری نیز به سه دسته موتوری دوشی، موتوری پشتی و موتوری کالسکه ای (چرخدار) تقسیم میکنند.
علفزن دو زمانه ابزاری است که باید روغن و بنزین را با درصد مشخصی مخلوط کنید و در باک دستگاه بریزید.
علفزن چهار زمانه ابزاری است که روغن و بنزین را به صورت جداگانه در داخل باک دستگاه میریزید.
علفزن دوشی ابزاری است که دارای یک لوله انتقال قدرت ثابت و مستقیم از موتور به تیغه متحرک هستند و با استفاده از یک بند به دستگاه متصل میشود و کارگر میتواند آنرا روی شانه های خود حمل کند و علفزنی و هرس را انجام دهد. از این نوع علفزنها برای مکانهای مسطح و نقاطی که دسترسی آنها به حذف علفهای هرز سختتر است، استفاده میشود.
علفزن پشتی ابزاری است که به صورت کوله پشتی ساخته شده و برای استفاده از آن مانند کیف روی پشت قرار میگیرد، و از علفزن دوشی سنگینتر میباشند اما کار آن قویتر و با دقت بیشتری صورت میگیرد
علفزن کالسکه ای (چرخدار) ابزاری است که نیروی خود را با استفاده از موتور، بنزین و روغن میگیرد. این علفزن با استفاده از چرخها کنترل میشود (۱و۲).
نکات ایمنی هنگام استفاده از علفزنها
۱-هنگام استفاده از علفزنها حتماً از ماسک، دستکش و عینک ایمنی استفاده کنید.
۲-قبل از استفاده از علفزنها، میزان روغن، بنزین، موتور و سالم بودن تیغه ی آنها را چک کنید.
۳- برای استفاده از علفزنها حتماً از شخصی که به استفاده از آنها مسلط باشد، کمک بگیرید.
۴- قبل و بعد از استفاده از علفزنها، تیغه‌های دستگاه را تمیز کنید تا دچار خرابی و زنگ زدگی و در مواردی باعث انتقال بیماری در گیاهان نشود.
نتیجه‌گیری
برای استفاده از علفزنها باید به هدف موردنظر برای استفاده از این ابزار توجه کنید. زیرا تنوع این ابزار از نظر قیمت، کارکرد، قدرت و سرعت متفاوت میباشند.
واژه نامه
هرس کردن: به معنی حذف قسمتهای اضافی و فرمدهی به گیاهان، درختان و چمن میباشد.
منابع
۱-مقاله طراحی، ساخت و ارزیابی دستگاه وجین کن شالیزاری یک ردیفه با خاکورز روتور پروانه‌ای. سید جعفر هاشمی و همکاران. نشریه مهندسی زراعی (علمی کشاورزی). ۱۳۹۹.
۲- ماشینهای کشاورزی. مؤلف: برایان بل. مترجم: محمدباقر دهپور. انتشارات دانشگاه گیلان. ۱۳۸۹.